Deze poster hing op mijn kamer toen ik afscheid nam bij één van mijn werkgevers. De tekst is zo mooi en zo waar. Iets nieuws beginnen is vaak leuk en spannend. Maar dat afscheid…. Ik heb nog geen mensen ontmoet die afscheid nemen gemakkelijk vonden.

Vertrek

In de huidige tijd met de vele onzekerheden, fusies en ontwikkelingen in de markt is afscheid nemen binnen organisaties aan de orde van de dag. Medewerkers schuiven naar andere functies binnen het bedrijf, vrijwillig en onvrijwillig vertrek, omscholing, reorganisaties enz. Systemisch gezien is goed afscheid nemen in meerder opzichten van belang. Niet alleen voor de vertrekkende medewerker zelf, maar ook voor de collega’s die achter blijven en de organisatie zelf.

Opvolging valt niet altijd mee….

De meesten kennen wel een situatie waarbij het maar niet lukt om een geschikte opvolger te vinden voor de vrijgekomen functie. Dit kunnen functies betreffen in alle lagen en afdelingen van een organisatie. In deze situaties lijkt het alsof er geen structurele opvolging te vinden is. Dit kan alles te maken hebben met het feit dat deze posities systemisch gezien nog niet vrij zijn. En dat kan ontstaan als er geen goed afscheid genomen is.

Een positie die (systemisch) vrij is, geeft de toekomstige medewerker alle mogelijkheden om de eigen talenten te kunnen inzetten en verder te kunnen groeien en ontwikkelen.

Afscheid nemen vanuit systemisch perspectief

Erkenning

Om een positie systemisch vrij te maken is het belangrijk om te erkennen wat iemand gebracht heeft in deze positie. Wat heeft iemand betekend voor het bedrijf, de afdeling of het team? De mooie en leuke dingen, maar ook de moeilijke en minder leuke dingen. En de minder leuke kanten bedekken we maar al te vaak! Uiteraard betekent het niet dat je iemand moet afbranden, integendeel. Wat belangrijk is, om zowel vanuit de werkgever als vanuit de medewerker te erkennen wat wel en wat niet mogelijk was.

Balans in geven en nemen

Ook is het van belang om de balans op te maken over wat de medewerker heeft gegeven aan de organisatie en wat hij/zij heeft ontvangen. Het is een illusie om te denken dat je in volledige balans van nemen en geven uit elkaar kunt gaan. En ook hiervoor geldt het belang van het erkennen van de werkelijkheid – van deze onbalans. Hoe verdrietig soms ook. Het is de werkelijkheid die loutert, niet de mantel der liefde.

Meenemen van eigen kracht en inspiratiebron

Als medewerker zijn we vaak gemakkelijk bereid om ons hart te geven aan ons werk, en vergeten dit soms mee te nemen bij vertrek. Maar vergeet vooral niet om bij jouw vertrek, je hart, ziel, creativiteit, levendigheid of andere bron mee te nemen. Zij behoort aan jou; het zijn alleen de producten van jouw bron die je bij de organisatie achterlaat.

Bij een goed afscheid of systemische scheiding mag de werkelijkheid gezien worden met al haar mooie en minder mooie kanten. Het geeft waardigheid en houdt het groeipotentieel van zowel de vertrekkende medewerker als de organisatie hoog.